Nghị định 10/2020/ NĐ-CP thay thế Nghị định 86/2014 quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô vừa được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành. Một trong những nội dung được quan tâm nhất của nghị định này đó là việc thống nhất quản lý mô hình taxi công nghệ và taxi truyền thống. Vậy các hãng xe và tài xế công nghệ sẽ có những ảnh hưởng và thay đổi như thế nào?

Nếu như trước đây những chiếc taix truyền thống có thể dễ dàng được phân biệt nhờ những chiếc mào còn taxi công nghệ thì không. Đây là câu chuyện gây tranh cãi trong suốt thời gian vừa qua. Thì bắt đầu từ ngày 1/4 tới đây khi Nghị 10 chính thức có hiệu lực thi hành thì cả taxi truyền thống và xe hợp đồng đều phải có dấu hiệu nhận biết nhờ logo phản quang hoặc là mào xe theo quy định... Và những hãng xe như Grab, Bee hay Fast Go phải lựa chọn hình thức kinh doanh cho mình hoặc là đơn vị trung gian cung cấp phần mềm hoặc là đơn vị kinh doanh vận tải.

Với định hướng là một đơn vị công nghệ ngay từ khi sáng lập nên khi Nghị định 10 ra đời, hãng xe công nghệ này đã quyết định lựa chọn mô hình kinh doanh là trung gian cung cấp nền tảng công nghệ kết nối. Và để đáp ứng quy định mới, đơn vị này cũng đang thực hiện các bước chuẩn bị thích hợp...

Anh Nguyễn Hữu Tuất, người sáng lập Fast Go Việt Nam nói: Định vị của Fast Go là không thay đổi, tuy nhiên về quy trình và một số thủ tục thì Fast Go sẽ điều chỉnh để phù hợp với các quy định mới trong Nghị định 10/2020. Cụ thể là sàng lọc và kiểm tra lại những đối tác lái xe của mình đã tuân thủ những quy định về phù hiệu, tem phù hợp với nghị định mới hay chưa đồng thời cũng sẽ thay đổi chút trong cái quy trình về vận hành của ứng dụng đúng với vai trò của đơn vị cung cấp ứng dụng vận tải theo quy định mới.

Từ ngày 1/4, chỉ cần thực hiện ít nhất một trong các công đoạn chính của hoạt động vận tải như: trực tiếp điều hành phương tiện, lái xe hoặc quyết định giá cước vận tải,... thì đã được xem là tham gia kinh doanh vận tải. Hiện, nhiều hãng công nghệ vẫn đang nghiên cứu để lựa chọn hình thức kinh doanh phù hợp. Một số vấn đề liên quan cũng đang được các doanh nghiệp đưa ra.

Ông Đỗ Mạnh Tuân, Phó Tổng giám đốc Be Group chia sẻ: Các hãng như Be hay Grab sử dụng cơ chế hợp đồng để tăng giá cước vào các giờ cao điểm cũng phù hợp với nhu cầu thực tế của thị trường của tài xế. Tuy nhiên, tăng đến mức nào, đến giới hạn nào thì cũng đề nghị Sở và các cơ quan liên quan của thành phố cũng như là của Bộ có chủ trì để làm sao đưa ra mức hợp lý nhất. Và Be hoàn toàn ủng hộ chủ trương có thể ổn định giá cước cho lĩnh vực kinh doanh taxi truyền thống cũng như taxi sử dụng ứng dụng công nghệ.

Theo các chuyên gia, nghị định mới sẽ tạo ra một sân chơi công bằng, bình đẳng cho tất cả các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cũng thể hiện sự nhất quán trong việc áp dụng công nghệ để phát triển kinh tế số, trong đó có quản lý vận tải.

Ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải TP Hà Nội nói: Đây là một sự tiến bộ về mặt quản lý, tạo mọi điều kiện cho các loại hình doanh nghiệp hoạt động vì lợi ích của đất nước, vì lợi ích của người dân và phát triển theo hướng công nghệ, tạo mọi điều kiện cho các thành phần kinh tế, các loại hình kinh tế đặc biệt trong đó là taxi công nghệ được phát triển và có hành lang pháp lý để phát triển. Với taxi truyền thống, bản thân họ phải vươn lên và nghị định 10 này cũng tạo điều kiện cho họ phát triển.

Có thể thấy, đây là quy định mở để các đơn vị tự lựa chọn và xác định hoạt động kinh doanh sao cho phù hợp với các yêu cầu, điều kiện mới. Nếu lựa chọn là đơn vị cung cấp phần mềm kết nối vận tải thì các doanh nghiệp sẽ phải chấp hành các quy định theo pháp luật về giao dịch điện tử, các pháp luật khác có liên quan và đáp ứng các yêu cầu tại điều 35 Nghị định này. Với phương án còn lại, các doanh nghiệp sẽ phải đăng ký kinh doanh vận tải và hoạt động theo những quy định về điều kiện kinh doanh vận tải và chịu trách nhiệm trước pháp luật với tư cách là đơn vị kinh doanh vận tải.

Sau hơn 6 năm có mặt tại Việt Nam thì hình thức gọi xe công nghệ đã đem đến cho người dân nhiều tiện ích và tạo công ăn việc làm cho hàng vạn tài xế. Và những thay đổi của quy định mới thì không chỉ các doanh nghiệp phải đưa ra sự lựa chọn cho mình mà các tài xế cũng theo đó bị tác động. Tác động như thế nào, thay đổi ra sao đó là băn khoăn của hầu hết các tài xế thời điểm này.

Tuy nhiên, với nhiều tài xế chạy xe bán thời gian như một công việc làm thêm lại khác. Việc yêu cầu các xe, nếu là xe hợp đồng phải niêm yết hoặc dán cố định cụm từ "Xe hợp đồng" làm bằng vật liệu phản quang trên kính phía trước và kính phía sau xe; còn nếu là taxi sẽ phải chọn hoặc dán logo phản quảng "Xe taxi" hoặc gắn mào khiến nhiều tài xế có quyết định khác.

Hiện nhiều doanh nghiệp vẫn còn đang tiếp tục xem xét để đưa ra quyết định vì vậy mà bản thân các tài xế cũng đang chờ đợi. Do đó, theo ông Bùi Danh Liên - Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải TP Hà Nội, bên cạnh việc tuân thủ các quy định mới của Nghị định 10, các doanh nghiệp cũng cần có phương án tính toán, sắp xếp thích hợp cho các tài xế đang hoạt động dưới thương hiệu của mình.

Ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải TP Hà Nội cho rằng: Cũng có người hỏi rằng hàng vạn lái xe Grab bây giờ sẽ đi về đâu. Ngay cả Grab cũng nói rằng chúng tôi sẽ phải xem xét những điều kiện của nghị định 10 nêu ra và sẽ lựa chọn phương thức nào thì vẫn còn phải xem xét chứ chưa có câu trả lời ngay được. Thì chắc rằng là người dân, doanh nghiệp rồi phía đối tác cần phải hợp tác với nhau để chúng ta làm thế nào để phát triển kinh doanh vận tải một cách bền vững theo cả hai hướng taxi truyền thống và taxi công nghệ.

Cũng theo các chuyên gia, Nghị định mới đã có nhưng các cơ quan chức năng cần sớm ban hành những thông tư hướng dẫn triển khai thực hiện để chi tiết hóa, cụ thể các nội dung có liên quan. Đây cũng là mong muốn của hầu hết doanh nghiệp lúc này...

Vậy là sau 12 lần dự thảo cuối cùng cũng đã có 1 quy định cụ thể và thống nhất liên quan đến taxi công nghệ, chấm dứt những tranh cãi trong thời gian vừa qua giữa hai hình thức vận tải cũ và mới này. Mặc dù còn nhiều ý kiến xung quanh các quy định mới nhưng theo như ý kiến của hầu hết các chuyên gia thì việc dừng thí điểm gọi xe công nghệ và sự ra đời của Nghị định 10 này đang tạo ra những hành lang pháp lý thuận lợi cũng như tạo đà cho sự phát triển của mô hình ứng dụng công nghệ trong vận tải hành khách trên phạm vi cả nước.