Đến nay, Việt Nam đã ký kết hơn 15 FTA song phương và đa phương, trong đó có nhiều hiệp định thế hệ mới như EVFTA, CPTPP. Những hiệp định này giúp doanh nghiệp tiếp cận các thị trường lớn như EU, Nhật Bản, Canada, đồng thời buộc phải nâng chuẩn sản xuất theo tiêu chí quốc tế. Trong ngành dệt may, nhiều doanh nghiệp tận dụng EVFTA để mở rộng xuất khẩu sang châu Âu, tăng trưởng kim ngạch 15–20%. Ngành thủy sản cũng ghi nhận mức tăng ấn tượng tại các thị trường như Canada, Nhật Bản nhờ CPTPP.

Theo Tổng cục Hải quan, trong năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường có FTA đạt trên 230 tỷ USD, chiếm hơn 70% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Từ một nền kinh tế phụ thuộc gần như tuyệt đối vào Mỹ, Trung Quốc và Hàn Quốc, Việt Nam đã từng bước mở rộng ra các thị trường chưa từng được khai thác sâu như Trung Đông, Mỹ Latin hay châu Phi thông qua các cơ chế hợp tác và FTA đa phương.

Tuy nhiên, tận dụng FTA không chỉ là việc hưởng ưu đãi thuế. Những “luật chơi mới” trong thương mại toàn cầu đòi hỏi một tâm thế chủ động và chuyên nghiệp hơn từ phía doanh nghiệp.

Các chuyên gia cũng cho rằng, Nhà nước, Chính phủ đã và đang có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp về thuế, cải cách thủ tục hành chính, số hóa quy trình cấp chứng nhận xuất xứ. Tuy nhiên doanh nghiệp cũng cần chủ động trong việc mở rộng thị trường, tìm kiếm khách hàng mới.

Các Hiệp định thương mại tự do FTA mở ra cơ hội tiếp cận hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhưng để tận dụng hiệu quả, doanh nghiệp Việt cần nâng cao năng lực sản xuất, tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế và chủ động hội nhập một cách chuyên nghiệp, bền vững.