Ông John Indimuli từng lo lắng khi nhận thấy năng suất trang trại ngô của mình giảm đáng kể. Dù đã thử chuyển sang trồng khoai lang và các loại rau củ khác, tình hình vẫn không được cải thiện.

Trước đây, mỗi vụ mùa ông có thể thu hoạch được tám bao ngô, nhưng hiện tại chỉ còn ba bao. Nguyên nhân chính là sự tấn công của striga – một loại cỏ dại ký sinh còn được gọi là cỏ phù thủy.

Với hoa màu tím, loại cỏ này bám vào rễ ngô và các cây trồng khác, hút hết nước và chất dinh dưỡng thiết yếu khiến cây còi cọc, yếu ớt, không thể phát triển. Ông Indimuli đã cố gắng nhổ cỏ bằng tay nhưng chúng vẫn tiếp tục sinh sôi.

Theo ông, loại cỏ dại này giống như một con quái vật không thể tiêu diệt. Càng cố gắng diệt trừ, chúng càng mọc lại nhanh hơn. Striga hiện là mối đe dọa lớn đối với an ninh lương thực ở Tây Kenya – khu vực có tiềm năng trở thành vựa lúa mì của cả nước.

Theo anh Michael Njagi tại Văn phòng Năng suất và Khả năng phục hồi khí hậu thuộc Chương trình Lương thực Thế giới (WFP), striga ảnh hưởng đến khoảng 320.000 ha đất nông nghiệp ở Kenya và 1,4 triệu ha trên khắp Đông Phi, gây thiệt hại tới 10% năng suất cây trồng. Loại cỏ ký sinh này tấn công rễ của các cây lương thực chính như ngô và lúa miến, hút cạn chất dinh dưỡng, khiến cây không thể phát triển và dẫn đến thất thu mùa màng. Một người nông dân có thể mất toàn bộ ba vụ mùa khi bị striga tấn công.

Theo WFP, thiệt hại do striga gây ra ước tính lên tới gần 7 tỷ USD mỗi năm, ảnh hưởng tiêu cực đến sinh kế của hơn 100 triệu người trên khắp châu Phi. Để giải quyết vấn đề này, ngày càng nhiều nông dân Kenya chuyển sang sử dụng Kichawi Kill – một loại thuốc diệt cỏ sinh học được phát triển bởi doanh nghiệp xã hội The Toothpick Company có trụ sở tại Kenya.

Không giống như các loại thuốc diệt cỏ hóa học có thể gây tình trạng kháng thuốc và ô nhiễm môi trường, Kichawi Kill sử dụng một loại nấm tự nhiên để tấn công hệ thống rễ của striga, ngăn không cho nó hấp thụ nước và chất dinh dưỡng. Theo chị Loise Kiodo – nhà nghiên cứu khoa học tại The Toothpick Company, các phương pháp kiểm soát sinh học như Kichawi Kill thường được ưa chuộng hơn vì chúng an toàn cho người sử dụng, không gây hại cho động vật và các cây trồng khác, đồng thời bền vững và thân thiện với môi trường.

Nhờ sử dụng loại thuốc diệt cỏ sinh học này, anh Lawrence Mukhabana – một nông dân Kenya – đã nâng sản lượng thu hoạch trong mùa mưa dài năm 2023 từ 18 bao lên 22 bao so với năm trước đó.

Hiện nay, Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) và Liên minh Từ Nông trại đến Thị trường đang hợp tác với The Toothpick Company để mở rộng quy mô sử dụng Kichawi Kill. Các mô hình trình diễn đã được thiết lập khắp Tây Kenya nhằm đào tạo nông dân về cách sử dụng sản phẩm này. Đến nay, hơn 12.000 nông dân đã được tiếp cận với Kichawi Kill và 1.500 mẫu đất đã được xử lý. Mục tiêu đặt ra là đưa thuốc diệt cỏ sinh học này đến với 110.000 nông dân sản xuất nhỏ ở Tây Kenya vào năm 2025, đồng thời mở rộng sang các quốc gia khác như Uganda, Ethiopia và Cameroon.