Thứ Năm, 27/11/2025 09:48 GMT+7
  • ANTV
  • Hotline: 0692324026
  • Email: news@antv.gov.vn

Nhân Văn - Tin Cậy - Kịp Thời - Hấp dẫn

Sự kiện

Xã hội

Có nhất thiết Bộ GD&ĐT phải viết một bộ sách giáo khoa?

(ANTV) - Tôi có theo dõi chương trình trao đổi của các đại biểu Quốc hội tại các phiên họp toàn thể trên hội trường về vấn đề chương trình (CT) và sách giáo khoa (SGK). Là người đã tham gia nhiều lần biên soạn CT và SGK, tôi ngạc nhiên trước một vài ý kiến cho rằng: Bộ GD&ĐT có vẻ đã chưa làm tròn trách nhiệm quản lý nhà nước khi không thực hiện biên soạn một bộ SGK của Bộ. Nhà nước xã hội hóa để các tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn SGK, nhưng Nhà nước vẫn phải giữ vai trò chủ đạo…

Tôi hiểu Nhà nước ở đây là Chính phủ, cụ thể là Bộ GD&ĐT. Tôi cũng hiểu ý kiến nêu như thế là để yêu cầu Bộ GD&ĐT đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK theo ngân sách nhà nước. Nghĩa là Bộ GD&ĐT phải biên soạn một bộ SGK của Bộ thì mới thể hiện đúng vai trò chủ đạo trong quản lý nhà nước.                  

Vì sao Bộ GD&ĐT không nên biên soạn thêm một bộ SGK nữa thì đã có nhiều đại biểu Quốc hội, nhiều người, nhiều tờ báo lên tiếng, đã nêu đầy đủ các lí do rất thuyết phục. Ở đây, tôi chỉ xin làm rõ, trong việc biên soạn CT và SGK, có phải Bộ GD&ĐT chưa làm tròn trách nhiệm hay không?

Bộ GD&ĐT thực hiện vai trò quản lý nhà nước

Trong Luật Giáo dục 2019, chương VIII đã nêu rất rõ yêu cầu Quản lý nhà nước của Bộ về CT và SGK. Cụ thể Bộ GD&ĐT: “Quy định mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục; khung trình độ quốc gia; tiêu chuẩn nhà giáo; tiêu chuẩn, định mức sử dụng cơ sở vật chất, thư viện và thiết bị trường học; việc biên soạn, sử dụng sách giáo khoa, giáo trình; việc thi, kiểm tra, tuyển sinh, liên kết đào tạo và quản lý văn bằng, chứng chỉ; việc công nhận văn bằng do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp được sử dụng tại Việt Nam.” ( Mục 4. Điều 104)

Như thế, đối chiếu với quy định vừa nêu của Luật Giáo dục, có thể thấy ít nhất hai điểm:

Thứ nhất, về quản lý nhà nước, Luật Giáo dục không hề quy định Bộ GD&ĐT phải đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK. 

Thứ hai, trong thời gian qua, Bộ GD&ĐT đã thực hiện rất đầy đủ các yêu cầu về quản lý nhà nước nêu ở mục 4. Từ tổ chức biên soạn, thẩm định CT giáo dục phổ thông 2018 đến việc, quy định các yêu cầu về biên soạn SGK và các tiêu chí đánh giá SGK (Thông tư 33) hết sức chặt chẽ.

Trong lần đổi mới này, CT giáo dục mới là yếu tố pháp lý quan trọng nhất, mang tính pháp lệnh, SGK chỉ là các học liệu. 

Vai trò quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT được thể hiện ở các nội dung như:

Chủ trì xây dựng CT, thẩm định và ban hành, thực hiện triển khai CT là quan trọng nhất. Đó chính là việc Bộ đã giữ vai trò chủ động, chủ đạo trong quản lý nhà nước về CT;

Bộ GD&ĐT phối hợp các địa phương tổ chức lựa chọn SGK; phối hợp với các địa phương biên soạn, thẩm định và phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương; chuẩn bị thiết bị dạy học. Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ và các địa phương chuẩn bị đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục;

Bộ GD&ĐT phối hợp với các địa phương hướng dẫn thực hiện CT và SGK mới. Bộ trưởng ban hành các văn bản triển khai CT giáo dục, triển khai việc đổi mới việc dạy học và kiểm tra đánh giá trong nhà trường nhằm đáp ứng yêu cầu của CT 2018; hướng dẫn xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường, bảo đảm yêu cầu thực hiện CT 2018 linh hoạt, phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương và cơ sở giáo dục.

Có nhất thiết Bộ GD&ĐT phải viết một bộ SGK?

Tôi đã công tác trong ngành GD hơn 40 năm, trong đó có 30 năm tham gia biên soạn CT và SGK. Trải qua 3 lần đổi mới CT và SGK theo các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước, Quốc hội... thực sự tôi thấy chưa lần nào việc biên soạn CT và SGK lại bài bản, kĩ càng và yêu cầu cao đến mức “khổ sở” như lần này. Không chỉ áp lực từ các yêu cầu và quy định của các cơ quan lãnh đạo, chỉ đạo cấp trên mà còn sự quan tâm, xem xét, góp ý của đông đảo các tầng lớp xã hội. 

Việc biên soạn CT và SGK theo Nghị quyết 88 của QH đã và đang diễn ra ngày càng ổn định và thuận lợi. Tất nhiên việc đổi mới CT và SGK vẫn còn có những vấn đề cần điều chỉnh, uốn nắn; cần sự góp ý... nhưng về căn bản CT và SGK 2018 đáp ứng được những yêu cầu quan trọng được nêu trong nghị quyết 29 của TW và Nghị quyết 88 của QH. 

Trong Nghị quyết 88 khuyến khích các tổ chức, cá nhân biên soạn sách giáo khoa trên cơ sở chương trình giáo dục phổ thông. Để chủ động triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới, Bộ GD&ĐT tổ chức việc biên soạn một bộ SGK. Bộ SGK này được thẩm định, phê duyệt công bằng với các sách giáo khoa do tổ chức, cá nhân biên soạn.

Khi CT, SGK 2018 thực hiện đại trà, có ba bộ SGK đã được xã hội hóa thành công, có đủ SGK triển khai chương trình mới. Việc Bộ GD&ĐT không trực tiếp tổ chức biên soạn một bộ SGK cũng sẽ thuận lợi hơn cho việc phát triển xã hội hóa nội dung này, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa các Nhà xuất bản. Chính vì vậy, Quốc hội đã có Nghị quyết 122/2020 cho phép bộ chỉ tổ chức biên soạn khi không có tổ chức và cá nhân nào biên soạn. 

Có thể nói, Bộ GD&ĐT vẫn còn những hạn chế nhất định, nhưng không thể nói Bộ đã chưa làm tròn trách nhiệm trong việc quản lý nhà nước về CT và SGK.

PGS.TS. Đỗ Ngọc Thống (Chủ biên chương trình môn Ngữ văn 2018)

Tin cùng chuyên mục

Tin mới nhất

  Cháy công ty giấy ở Phú Thọ

Cháy công ty giấy ở Phú Thọ

Xã hội 27/11/2025

(ANTV) - Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ, Công an tỉnh Phú Thọ vừa có báo cáo sơ bộ liên quan đến vụ cháy tại Công ty TNHH Tissue Linh An (chuyên sản xuất giấy) gây thiệt hại khoảng 8,5 tỷ đồng.

Xây dựng lực lượng Công an nhân dân tinh nhuệ ngay từ những ngày đầu huấn luyện

Xây dựng lực lượng Công an nhân dân tinh nhuệ ngay từ những ngày đầu huấn luyện

Xã hội 27/11/2025

(ANTV) - Chiều ngày 26/11, Trung tâm Huấn luyện, Bồi dưỡng nghiệp vụ và Giáo dục nghề nghiệp số 2 (Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động) đã tiếp nhận, tổ chức huấn luyện đầu khóa cho hàng trăm học viên trúng tuyển đào tạo trung cấp chính quy của Trường Cao đẳng An ninh nhân dân 1 – điểm đào tạo phía Nam và Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân 2, năm học 2025–2026.

Phát động Giải báo chí toàn quốc về bình đẳng giới lần thứ II

Phát động Giải báo chí toàn quốc về bình đẳng giới lần thứ II

Xã hội 27/11/2025

(ANTV) - Sáng ngày 26/11, TW Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Cơ quan LHQ về Bình đẳng giới và Trao quyền cho Phụ nữ phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Lễ phát động Giải Báo chí toàn quốc về Bình đẳng giới lần thứ 2, năm 2026. Hoạt động này nhằm tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của báo chí truyền thông trong nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới tại Việt Nam.

Cháy chung cư tại Hong Kong, Trung Quốc

Cháy chung cư tại Hong Kong, Trung Quốc

Thế giới 27/11/2025

(ANTV) - Chiều ngày 26/11, một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng đã xảy ra tại khu chung cư ở quận Tai Po, Hong Kong (Trung Quốc), khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương phải nhập viện.

EVNCPC khôi phục điện cho 99,81% khách hàng sau ngập lụt

EVNCPC khôi phục điện cho 99,81% khách hàng sau ngập lụt

Kinh tế 26/11/2025

(ANTV) - Tính đến đến sáng sớm nay 26/11, các đơn vị của Tổng Công ty Điện lực miền trung (EVNCPC) đã khôi phục cấp điện cho gần 1,19 triệu khách hàng, đạt 99,81% tổng số khách hàng bị ảnh hưởng bởi mưa lớn, ngập lụt những ngày qua.

Hà Nội lần đầu tiên thu ngân sách vượt ngưỡng 600.000 tỷ đồng

Hà Nội lần đầu tiên thu ngân sách vượt ngưỡng 600.000 tỷ đồng

Kinh tế 26/11/2025

(ANTV) - Tại kỳ họp thứ 28 HĐND TP. Hà Nội được tổ chức sáng ngày hôm nay (26/11), UBND thành phố đã báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, nhiệm vụ trọng tâm năm 2026. UBND TP. Hà Nội cho biết, thu ngân sách thành phố năm nay ước đạt hơn 640.000 tỷ đồng, đạt 124,9% dự toán. Đây là lần đầu tiên thành phố thu ngân sách vượt ngưỡng 600.000 tỷ đồng.

TP.HCM khai mạc Không gian tăng trưởng xanh Greco 2025

TP.HCM khai mạc Không gian tăng trưởng xanh Greco 2025

Kinh tế 26/11/2025

(ANTV) - Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2025 do UBND TP.HCM chủ trì tổ chức, tối qua (25/11), TP.HCM đã khai mạc Không gian giới thiệu sản phẩm, dịch vụ tăng trưởng xanh lần thứ 3 (GRECO 2025) tại phố đi bộ Nguyễn Huệ. Sự kiện thể hiện quyết tâm của TP.HCM trong việc xây dựng hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0.

Giá thuê mặt bằng thương mại tăng

Giá thuê mặt bằng thương mại tăng

Kinh tế 26/11/2025

(ANTV) - Càng gần thời điểm cuối năm và mùa mua sắm cao điểm, thị trường bán lẻ tại Hà Nội trở nên sôi động với loạt thương hiệu mở rộng. Điều này kéo theo giá thuê mặt bằng thương mại có xu hướng tăng, đặc biệt tại các trung tâm thương mại và khu vực có lưu lượng giao thông lớn. Theo báo cáo thị trường quý đến hết quý 3, giá thuê tầng trệt tại các phân khu bán lẻ Hà Nội đã tăng khoảng 3% và đạt mức trung bình 1,3 triệu đồng mỗi mét vuông mỗi tháng.

TP.HCM kích cầu tiêu dùng cuối năm

TP.HCM kích cầu tiêu dùng cuối năm

Kinh tế 26/11/2025

(ANTV) - Từ nay đến cuối năm, nhất là giai đoạn cao điểm Tết Nguyên đán, TP.HCM sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động kích cầu tiêu dùng. Các chương trình không chỉ mang tính thương mại mà còn là công cụ điều tiết thị trường, bảo đảm lưu thông hàng hóa và quyền lợi người tiêu dùng.

Bắt giữ nhóm lừa đảo hơn 8000 người đầu tư đồng tiền mã hoá “TOSI”

Bắt giữ nhóm lừa đảo hơn 8000 người đầu tư đồng tiền mã hoá “TOSI”

Pháp luật 26/11/2025

(ANTV) - Một đường dây lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức đầu tư đồng tiền mã hoá “TOSI”, hoạt động tinh vi trên không gian mạng, chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng của hơn 8000 người trên cả nước vừa được Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – Công an thành phố Đà Nẵng triệt phá, bắt giữ 14 đối tượng liên quan, thu giữ nhiều tài liệu, thiết bị phục vụ hoạt động phạm tội.

Xem thêm