Theo thống kê, hiện nay, đang có khoảng 110 triệu tài khoản của người Việt Nam sử dụng thường xuyên top 20 mạng xã hội. Trong bối cảnh đó, việc xây dựng và ban hành Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng đang nhận được sự quan tâm lớn và sự ủng hộ mạnh mẽ từ cư dân mạng, với kỳ vọng thiết lập chuẩn mực, góp phần xây dựng môi trường mạng văn minh, an toàn và nhân văn hơn.

Dự thảo Bộ quy tắc ứng xử văn hóa trên không gian mạng bao gồm 3 chương 11 điều. Không phải ngẫu nhiên mà Bộ quy tắc được đặt ra vào thời điểm này. Khi mỗi phát ngôn trên mạng xã hội có thể lan truyền chỉ trong vài giây, thì những lời nói thiếu kiểm soát dễ dẫn đến tổn thương, bạo lực ngôn từ và hình thành lối sống lệch chuẩn.

Cư dân mạng đồng tình rằng, trong khi các bộ luật hiện hành tập trung vào xử lý vi phạm, thì bộ quy tắc lại hướng đến định hướng hành vi, khuyến khích ứng xử văn hóa, lịch sự, có trách nhiệm.

Đây là bước đi mang tính phòng ngừa, góp phần tạo ra “văn hóa ứng xử số”, yếu tố được xem là quan trọng không kém văn hóa ngoài đời thực. Điểm được cư dân mạng bàn luận nhiều nhất là dự thảo lần này đưa rõ khái niệm “người có ảnh hưởng” vào phạm vi điều chỉnh.

Trong thời đại mà các clip ngắn, phát ngôn gây sốc hay xu hướng tiêu cực có thể lan truyền chóng mặt, thì mỗi hành động của KOL, KOC hay streamer đều tác động trực tiếp tới hàng triệu người theo dõi. Cộng đồng mạng cho rằng việc quy định trách nhiệm, yêu cầu tuân thủ chuẩn mực là hoàn toàn đúng đắn. Không ai phủ nhận sức sáng tạo, nhưng sáng tạo phải đi cùng trách nhiệm, tính mẫu mực và tránh biến sự lan tỏa thành công cụ thúc đẩy hành vi tiêu cực. Bên cạnh đó, cư dân mạng cũng có thêm nhiều ý kiến để dự thảo thêm chặt chẽ.

Bên cạnh cá nhân, dự thảo bổ sung phạm vi áp dụng đối với các cơ quan báo chí, tổ chức truyền thông, công ty quảng cáo và đơn vị vận hành nền tảng số. Đây là điểm tích cực được cư dân mạng đánh giá cao. Bởi lẽ, các đơn vị này chính là nơi đầu nguồn sản xuất và khuếch tán thông tin. Một nội dung giật gân, thiếu kiểm chứng có thể gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng tới uy tín cá nhân và tổ chức trong xã hội...

Do đó, trách nhiệm kiểm duyệt, định hướng nội dung và gương mẫu trong ứng xử văn hóa là điều cần thiết, góp phần làm sạch dòng chảy thông tin trên không gian mạng.

Cư dân mạng kỳ vọng rằng, khi bộ quy tắc được ban hành và triển khai đồng bộ, mạng xã hội sẽ trở thành môi trường an toàn, tôn trọng và nhân văn hơn. Tuy nhiên, chuẩn mực ứng xử chỉ thực sự có giá trị khi mỗi người dùng tự ý thức, tự điều chỉnh lời nói và hành động của mình.

Văn hóa số không thể xây dựng trong ngày một ngày hai, nhưng với sự đồng lòng của cả cộng đồng, không gian mạng chắc chắn sẽ chuyển mình theo hướng tích cực.