Sau 5 năm thực hiện, Chương trình GDPT 2018 đạt được nhiều thành công quan trọng, gợi mở hướng điều chỉnh đạt hiệu quả cao hơn trong tương lai.
5 thành công nổi bật
Trong khuôn khổ Hội thảo khoa học quốc gia “Thực trạng và giải pháp thực hiện Chương trình GDPT cấp tiểu học” đang diễn ra tại TP Huế ngày 23/8, trao đổi với PV Báo Giáo dục và Thời đại, GS.TS khoa học Đỗ Đức Thái (Thư ký Hội đồng Giáo sư Nhà nước ngành Toán học, Trưởng Khoa Toán – Tin, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Chủ biên môn Toán, Chương trình GDPT 2018) nhấn mạnh: “Chương trình GDPT 2018 được ban hành để thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, với 10 điểm đổi mới trọng tâm từ mục tiêu, nội dung, phương pháp dạy học đến vai trò của giáo viên, học sinh, phụ huynh, nhà trường và cơ sở vật chất.
Điểm nổi bật thứ nhất, lần đầu tiên Việt Nam có một chương trình quốc gia thống nhất - văn bản pháp quy duy nhất điều hành toàn bộ nền giáo dục. Nếu trước đây sách giáo khoa (SGK) được coi như “pháp lệnh”, quyết định cách dạy, cách học và kiểm tra, thì nay SGK chỉ đóng vai trò tài liệu tham khảo. Chính sự thay đổi này đã giải phóng giáo dục khỏi sự lệ thuộc vào SGK, mở ra mô hình giáo dục mới.
Thứ hai, chương trình xác lập nguyên lý giáo dục mới: Chuyển từ truyền thụ kiến thức sang phát triển phẩm chất và năng lực. Học sinh không chỉ “biết” mà phải “làm được”, có khả năng giải quyết vấn đề thực tiễn, đáp ứng yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.
GS.TS Đỗ Đức Thái cho rằng, giáo dục hiện nay đã chuyển trọng tâm từ “học gì” sang “làm được gì”. Bên cạnh kiến thức và kỹ năng, học sinh cần hình thành năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn - yếu tố nền tảng để tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ chuyển đổi số và công nghiệp hóa của đất nước.
Thứ ba, chương trình học được thiết kế chi tiết với chuẩn đầu ra và phương pháp cụ thể, giúp hoạt động dạy - học không còn khái quát, trừu tượng mà có lộ trình rõ ràng. Các công văn chỉ đạo từ Bộ GD-ĐT như Công văn số 2345/BGDĐT-GDTH (2021) và Công văn số 1315/BGDĐT-GDTH (2020) nhấn mạnh sự cần thiết của việc lập kế hoạch dạy học bài bản và tổ chức hoạt động giảng dạy một cách sáng tạo. Nhà trường và giáo viên cũng được trao quyền chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp thực tiễn, trên cơ sở vẫn bảo đảm mục tiêu và yêu cầu của chương trình giáo dục.
Thành tựu thứ tư là nỗ lực đổi mới phương pháp dạy học, giúp giáo dục ngày càng đi vào trọng tâm và thực chất, dưới sự định hướng của Chương trình GDPT 2018. Việc đổi mới đã trở thành yêu cầu cốt lõi: Giáo viên được khuyến khích sáng tạo, linh hoạt theo từng lớp, từng học sinh. Giáo dục lấy học sinh làm trung tâm, coi việc hình thành phẩm chất, năng lực và nhu cầu học tập của các em là định hướng để xây dựng nội dung, phương pháp và đánh giá.
“Đổi mới phương pháp vốn là nhu cầu tự thân, chương trình quán triệt thành tiêu điểm cải cách: Tổ chức hoạt động học, tăng thực hành - vận dụng, hướng tới năng lực chuyên biệt của học sinh chứ không chỉ giảng - chép”, GS.TS Đỗ Đức Thái cho hay.
Cuối cùng, Chương trình GDPT 2018 với tính mở mang đến không gian sáng tạo cho cả giáo viên và tác giả sách giáo khoa. Giáo viên có thể tự thiết kế bài dạy, trong khi nội dung sách giáo khoa được cập nhật linh hoạt, tận dụng những thành tựu mới nhất của khoa học và công nghệ. Mô hình sinh hoạt chuyên môn theo mô hình nghiên cứu bài học được xem là phương thức hiệu quả để giáo viên chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao năng lực giảng dạy và tổ chức dạy học theo chuẩn đầu ra.
Sách giáo khoa và câu chuyện xã hội hóa giáo dục
Theo quan điểm của chuyên gia, giáo dục cần linh hoạt, để phụ huynh có thể lựa chọn loại sách phù hợp với điều kiện và nhu cầu của con em mình. Đồng thời, Nhà nước có trách nhiệm đảm bảo rằng không học sinh nào bị bỏ lại phía sau.
Trong bối cảnh ngân sách hạn chế, xã hội hóa giáo dục được xem là xu hướng tất yếu, không mâu thuẫn với công bằng xã hội mà trái lại góp phần huy động nguồn lực hỗ trợ vùng khó khăn. Thực tế đã có nhiều doanh nghiệp, tổ chức tặng SGK, học bổng cho học sinh miền núi, vùng sâu, vùng xa, góp phần bảo đảm quyền học tập cho trẻ em nghèo.
GS.TS Đỗ Đức Thái chia sẻ một câu chuyện ở xã A Ngo (tỉnh Quảng Trị): “Doanh nghiệp VEPIC đã tặng trường Tiểu học & THCS A Ngo 140 bộ sách giáo khoa mới cho học sinh lớp 1. Thầy trò rất nâng niu, bọc nilon cẩn thận để dùng nhiều năm. Khi trận lũ bất ngờ cuốn trôi phần lớn sách vở, thầy trò bật khóc vì xót xa. Nhờ sự quan tâm của Bộ GD&ĐT và sự chung tay của các đơn vị giáo dục, các em tiếp tục được hỗ trợ sách mới, thầy trò hết sức phấn khởi. Câu chuyện cho thấy xã hội hóa đúng cách có thể giúp duy trì cơ hội học tập cho học sinh nghèo”.
Theo ông, nguyên tắc đặt ra là: Một bộ phận tiên tiến, có điều kiện thuận lợi phải đi trước để đưa đất nước phát triển, từ đó mới có khả năng kéo các nhóm yếu thế cùng tiến lên. Nhà nước vẫn giữ vai trò chủ đạo trong bảo đảm an sinh, nhưng rất cần sự chung tay của toàn xã hội để giáo dục vừa công bằng, vừa hội nhập, vừa bắt kịp yêu cầu phát triển.
Sau 5 năm triển khai, Chương trình GDPT 2018 đã mở ra hướng đi mới cho giáo dục Việt Nam: Thống nhất về chương trình, nhấn mạnh phát triển năng lực và phẩm chất học sinh, đồng thời khuyến khích sáng tạo trong dạy và học. Những thành tựu khởi đầu của chương trình mới khẳng định rằng đổi mới giáo dục không chỉ là sách giáo khoa hay phương pháp dạy, mà là tạo cơ hội công bằng và nâng cao chất lượng cho mọi học sinh, đặt nền móng vững chắc cho tương lai.
(ANTV) - Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ, Công an tỉnh Phú Thọ vừa có báo cáo sơ bộ liên quan đến vụ cháy tại Công ty TNHH Tissue Linh An (chuyên sản xuất giấy) gây thiệt hại khoảng 8,5 tỷ đồng.
(ANTV) - Chiều ngày 26/11, Trung tâm Huấn luyện, Bồi dưỡng nghiệp vụ và Giáo dục nghề nghiệp số 2 (Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động) đã tiếp nhận, tổ chức huấn luyện đầu khóa cho hàng trăm học viên trúng tuyển đào tạo trung cấp chính quy của Trường Cao đẳng An ninh nhân dân 1 – điểm đào tạo phía Nam và Trường Cao đẳng Cảnh sát nhân dân 2, năm học 2025–2026.
(ANTV) - Sáng ngày 26/11, TW Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Cơ quan LHQ về Bình đẳng giới và Trao quyền cho Phụ nữ phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Lễ phát động Giải Báo chí toàn quốc về Bình đẳng giới lần thứ 2, năm 2026. Hoạt động này nhằm tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của báo chí truyền thông trong nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới tại Việt Nam.
(ANTV) - Chiều ngày 26/11, một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng đã xảy ra tại khu chung cư ở quận Tai Po, Hong Kong (Trung Quốc), khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương phải nhập viện.
(ANTV) - Tính đến đến sáng sớm nay 26/11, các đơn vị của Tổng Công ty Điện lực miền trung (EVNCPC) đã khôi phục cấp điện cho gần 1,19 triệu khách hàng, đạt 99,81% tổng số khách hàng bị ảnh hưởng bởi mưa lớn, ngập lụt những ngày qua.
(ANTV) - Tại kỳ họp thứ 28 HĐND TP. Hà Nội được tổ chức sáng ngày hôm nay (26/11), UBND thành phố đã báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, nhiệm vụ trọng tâm năm 2026. UBND TP. Hà Nội cho biết, thu ngân sách thành phố năm nay ước đạt hơn 640.000 tỷ đồng, đạt 124,9% dự toán. Đây là lần đầu tiên thành phố thu ngân sách vượt ngưỡng 600.000 tỷ đồng.
(ANTV) - Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Mùa thu 2025 do UBND TP.HCM chủ trì tổ chức, tối qua (25/11), TP.HCM đã khai mạc Không gian giới thiệu sản phẩm, dịch vụ tăng trưởng xanh lần thứ 3 (GRECO 2025) tại phố đi bộ Nguyễn Huệ. Sự kiện thể hiện quyết tâm của TP.HCM trong việc xây dựng hệ sinh thái kinh tế tuần hoàn và hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0.
(ANTV) - Càng gần thời điểm cuối năm và mùa mua sắm cao điểm, thị trường bán lẻ tại Hà Nội trở nên sôi động với loạt thương hiệu mở rộng. Điều này kéo theo giá thuê mặt bằng thương mại có xu hướng tăng, đặc biệt tại các trung tâm thương mại và khu vực có lưu lượng giao thông lớn. Theo báo cáo thị trường quý đến hết quý 3, giá thuê tầng trệt tại các phân khu bán lẻ Hà Nội đã tăng khoảng 3% và đạt mức trung bình 1,3 triệu đồng mỗi mét vuông mỗi tháng.
(ANTV) - Từ nay đến cuối năm, nhất là giai đoạn cao điểm Tết Nguyên đán, TP.HCM sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động kích cầu tiêu dùng. Các chương trình không chỉ mang tính thương mại mà còn là công cụ điều tiết thị trường, bảo đảm lưu thông hàng hóa và quyền lợi người tiêu dùng.
(ANTV) - Một đường dây lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức đầu tư đồng tiền mã hoá “TOSI”, hoạt động tinh vi trên không gian mạng, chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng của hơn 8000 người trên cả nước vừa được Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – Công an thành phố Đà Nẵng triệt phá, bắt giữ 14 đối tượng liên quan, thu giữ nhiều tài liệu, thiết bị phục vụ hoạt động phạm tội.
